Beyin omurilik sıvısı içerisine verilen ilaçlar ile sinirlerdeki ağrı iletisinin geçici olarak durdurulmasına ya da azaltılmasına spinal analjezi adı verilmektedir. Beyin omurilik sıvısı içine ilaç verilmesi işlemi tek doz uygulamalar için spinal iğne yardımıyla veya uzun süreli olarak yapılacak analjezik tedavi için spinal kateter yardımıyla yapılabilmektedir.

İntratekal olarak uygulanan opioidlerle sürekli spinal analjezi oluşturulması özellikle terminal dönemdeki kanser hastalarının ağrılarının tedavisinde tercih edilen bir yöntemdir. Özellikle lokalize kanser ağrılarının tedavisinde kalıcı port – pompa sistemleri yerleştirilerek uygulanan intratekal opioidler (morfin) arka kök düzeyinde yer alan opioid reseptörlerine bağlanarak analjezi oluştururlar.

Spinal port kateter nasıl yerleştirilir?

Hasta yan pozisyonda skopi masasına yatırılır. Bel bölgesinde girişimin yapılacağı yer steril olarak silinip örtülür. Skopi(X ışınları kullanarak görüntüleme sağlayan cihaz) kontrolü ile müdahalenin yapılacağı bölge görüntülenir. Girişimin yapılacağı seviyedeki spinal çıkıntılar belirlenir ve iki çıkıntı arasından uygun iğne ile girilir. Tekniğe uygun olarak spinal alana girildiğinde skopi ile yerin uygunluğu kontrol edilir. Ucu spinal aralıkta olan iğnenin içinden kateter geçirilerek bu alana yerleştirilir ve iğne çıkartılıp kateter spinal alanda bırakılır. Cilt altından bir tünel açılarak kateterin diğer ucu bu tünel vasıtasıyla ön koltuk altı çizgisine kadar cilt altından ilerletilir. Ciltte cerrahi kesi yapılarak port sistemi (ilaç haznesi) kateterin ucuna takılır ve cilt tekrar dikilerek işlem sonlandırılır.

Kimlere spinal port kateter takılır?

Kronik ağrısı olan hastalarda uygulanan geleneksel tedaviler ile yeterli analjezi ve yaşam kalitesi sağlanamadığında girişimsel tedaviler uygulanmalıdır. İntratekal olarak uygulanan opioidlerle devamlı spinal analjezi özellikle terminal dönem kanser hastalarında tercih edilmektedir.

Spinal port kateter takılması işleminden önce ne yapılmalı?

• Girişim gününde başlayan veya daha öncesinden başlamış olan grip, sinüzit veya benzeri bir enfeksiyonunuz varsa yahut sebebi saptanmamış da olsa yüksek ateşiniz varsa girişimden önce mutlaka doktorunuza bildiriniz.
• Aspirin^®, Coraspin^® gibi kan sulandırıcı ilaçlar ve gingko biloba içeren Tebokan^®, Bilokan^® türü ilaçlar 4 gün önceden kesilmeli.
• Özel durumlarda kullanılan pıhtılaşma önleyici ilaçlar (Coumadin^® , Plavix^®) da size bu ilaçları kullanmanızı öneren hekimle görüşüp hekim onayını almanızın ardından en az 1 hafta önceden kesilmeli.
• Girişimin 4 saat öncesinden itibaren tamamen aç ve susuz kalmanız; herhangi bir katı-sıvı gıda, su ve çay almamış olmanız gerekmektedir. Eğer devamlı olarak kullanmanız gereken kalp, şeker veya tansiyon ilacı varsa doktorunuzla görüşerek ilaçları nasıl almanız gerektiğini sorunuz.
• Girişim günü mevcut en son tarihli görüntüleme yöntemi ve filmleri ( MR-EMG-Tomografi) beraberinizde getiriniz.
• Müdahalenin yapılacağı bölgede açık yara veya enfeksiyon düşündürecek cilt defektlerinin varlığında doktorunuza danışınız.
• Mutlaka size eşlik edebilecek bir refakatçi ile geliniz, yalnız gelmeyiniz.

Spinal Port takıldıktan sonra ne olur?

Hastalar, işlemden sonraki gün hastanede takip edilir. Takip süresince hastanın ağrı kesici ilaçlarının dozu ve süresi ile ilgili ayarlamalar yapılır. Hastalar için uygun ilaç ve dozları belirlendikten sonra hasta ve hasta yakınlarına ağrı kesici ilaçların port’tan uygulaması ve olası ilaç etkileri konusunda eğitim verilir.

Kimlere spinal port kateter takılmaz?

• Girişim döneminde aktif enfeksiyonu olan
• Kanama bozukluğu olan
• Sistemik enfeksiyonu olan
• Girişim bölgesinde enfeksiyonu olan
• Enjeksiyon yerinde cildin aseptik olarak hazırlanmasını önleyecek psöriazis gibi dermatolojik hastalıklar
• Girişim yapılmasını kabul etmeyen hastalar
• Şok ve ciddi hipovolemi(vücutta sıvı azalması)
• Daha önce omurilikle ilgili bir hastalığı olanlar
• Kafa içi veya omurilik metastazı olan kanser hastaları
• Kafa içi basıncı yüksek olan hastalar

Riskler nelerdir?

• Baş ve bel ağrısı
• Kauda ekina sendromu; Mesane ve/veya anal sfinkter kontrolünün kaybı, perinede duyu kaybı, bacaklarda motor ve duysal kayıp
• Uyuşukluk
• Bulantı-kusma
• Kalp yetmezliği
• Menenjit(beyin zarı iltihabı)
• Yüksek veya total spinal blok