Dorsal kord stimulasyonu (spinal kord stimülasyonu), spinal korda düşük voltajlı elektrik akımı vererek ağrının baskılanmaya çalışılmasıdır. Bu amaçla epidural bölgeye yerleştirilen bir elektrot, dışarıdan verilen ya da cilt altına yerleştirilen bir kaynaktan verilen elektrik akımıyla uyarılır. Kronik ağrılı hastalarda konservatif yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda etkin bir tedavi olarak karşımıza çıkar. Bunun yanı sıra hastaların yeniden operasyonuna karşı önemli bir seçenektir. Kronik ağrı tedavisinde uygulanan ağrı iletiminin fiziksel olarak kesildiği tekniklere göre geri dönüşümlü olması ile üstünlük taşır.

DCS uygulaması nasıl yapılır?

Skopi kontrolünde yapılır. Yüzüstü pozisyonda veya yan yatar pozisyonda yatırılan hasta steril(mikropsuz) koşullarda girişim için hazırlanır. İğne ile uygun yerden uygun açıyla girilir ve skopi ile izlenerek ilerletilen kateter omurga kanalına yerleştirilir. Bu sırada değişik stimulasyon modları ile uyaran verilerek, iğnelenme hissinin, hastanın ağrılı alanını en uygun kapsadığı yerleşimde elektrot tespit edilir. Böyle yerleştirilen geçici elektrot ile hasta 3- 4 hafta izlenir ve alınan yanıt tatminkar olursa aynı teknikle kalıcı sistem yerleştirilir.

Kimlere DCS yapılabilir?

Yöntemin başarısı için hasta seçimi çok önemlidir. Ağrı şikayetleri çok sık ve şiddetli olmalı, diğer tedavi yöntemlerinden yeterli yanıt alınmamış olmalıdır. DCS uygulanması düşünülen hastalar psikiyatrik açıdan kontrol edilmeli ve majör psikiyatrik sorunlarının veya ilaç bağımlılıklarının olmadığı ortaya konmalıdır. TENS uygulanan ve olumlu yanıt alınan hastalarda DCS uygulamasından da iyi sonuç alınabilir.

Spinal kord lezyonu, fantom ağrısı, periferik nöropati ve periferik vasküler hastalık, lumbar radikülopati, başarısız bel cerrahisi sendromu DCS uygulamasının özgün endikasyonlarıdır. Son yıllarda dorsal kord stimülasyonu angina pektoris (kalp hastalığına bağlı göğüs ağrısı) tedavisinde de kullanılmaktadır.

Ayrıca periferik sinir stimulasyonunun periferik sinir nöropatilerinde ve oksipital sinir nevraljisinde kullanımı da önerilmektedir. En yeni endikasyonlardan biri dışkı ve idrar kaçırma olgularıdır. Bunun yanı sıra pelvik ağrı, intertisyel sistit ağrılarında sakral stimülasyon uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır.

DCS’den önce ne yapılmalı?

• Girişim gününde başlayan veya daha öncesinden başlamış olan grip, sinüzit veya benzeri bir enfeksiyonunuz varsa yahut sebebi saptanmamış da olsa yüksek ateşiniz varsa girişimden önce mutlaka doktorunuza bildiriniz.
• Aspirin^®, Coraspin^® gibi kan sulandırıcı ilaçlar ve gingko biloba içeren Tebokan®, Bilokan® türü ilaçlar 4 gün önceden kesilmeli.
• Özel durumlarda kullanılan pıhtılaşma önleyici ilaçlar (Coumadin^® , Plavix^®) da size bu ilaçları kullanmanızı öneren hekimle görüşüp hekim onayını almanızın ardından en az 1 hafta önceden kesilmeli.
• Girişimin 4 saat öncesinden itibaren tamamen aç ve susuz kalmanız; herhangi bir katı-sıvı gıda, su ve çay almamış olmanız gerekmektedir. Eğer devamlı olarak kullanmanız gereken kalp, şeker veya tansiyon ilacı varsa doktorunuzla görüşerek ilaçları nasıl almanız gerektiğini sorunuz.
• Girişim günü mevcut en son tarihli görüntüleme yöntemi ve filmleri ( MR-EMG-Tomografi) beraberinizde getiriniz.
• Müdahalenin yapılacağı bölgede açık yara veya enfeksiyon düşündürecek cilt defektlerinin varlığında doktorunuza danışınız.
• Mutlaka size eşlik edebilecek bir refakatçi ile geliniz, yalnız gelmeyiniz.

DCS sonrası ne olur?

Test uygulaması (Birinci safha) sonrası hastalar 3-4 hafta süreyle izlenir. Hastaların psikolojik değerlendirmeleri genel sağlık durumları ve mevcut şikayetlerdeki değişiklikler takip edilir ve gerekiyorsa kalıcı sistem takılır. Stimulasyon uygulamasına implantasyondan 1 gün sonra başlanır ve hastaların uygun parametrelerinin saptanması, cihazı tam olarak kullanabilmesi için bir kaç gün hastanede kalmaları gerekebilir. Kalıcı sistem yerleştirildikten sonra taburcu edilen hastalar daha sonra düzenli aralarla yaşam kalitesi skorları ile takip edilirler.

Kimlere DCS yapılmaz?

Şiddetli kanser ağrılarında, omurga metastazının bulunması durumunda DCS uygulaması önerilmez. Majör psikiyatrik sorunları olan veya ilaç bağımlılığı olan hastalara, Her türlü cerrahi girişimin kontrendike olduğu hastalarda, kalp pili bulunan hastalara ve fiziksel durumu uygun olmayan hastalara uygulanmamalıdır.

Dorsal kolon stimulasyonu Riskler nelerdir?

Beyin ve omurilik zarı yırtılması, spinal kök veya kord hasarı, kanama, enfeksiyon gibi erken komplikasyonların yanı sıra, en sık rastlanan komplikasyon elektrotun ayrılması ve yerinden çıkmasıdır. Bu komplikasyonlar ile sistem sonlandırılmaz ve çeşitli düzeltmeler ile tekrar sürdürülebilir.

Sonuçlar nasıldır?

Birçok araştırmacıya göre başarılı sonuç oranı % 48-75 arasında değişmektedir. Yöntemin uzun süreli takibine ait, iskemik ağrıda %80-90, nöropatik ağrı da ise ortalama olarak % 50 başarılı sonuçlar alınmıştır.