Faset eklem steroid enjeksiyonu omurganın hareketliliğini ve esnekliğini sağlayan , her 2 omur arasında alt , üst , sağ ve sol olmak üzere dörder tane olan faset eklemlere bağlı bel problemlerinde uygulanan bir girişimsel tedavi yöntemidir.

Faset eklem steroid uygulaması faset eklemlerle ilgili problemlerin tedavisi için kullanılırken aynı zamanda bel ağrısının faset eklemlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının anlaşılması için kullanılan bir tanı yöntemidir. Bel ağrılı bir hastanın ağrısının faset eklem enjeksiyonundan sonra ortadan kalkması problemin faset eklemlerden kaynaklandığının güvenilir bir göstergesidir.

Faset eklem steroid enjeksiyonu nedir?

Enjeksiyon uzun etkili bir depo steroid ve bir lokal anestezik ajan içerir. Ağrıya sebep olduğu düşünülen faset eklem içine veya o faset ekleme ait sinir etrafına ilaç uygulanması ile gerçekleştirilen bir uygulamadır.
Girişim, anında radyolojik görüntüleme altında C-kollu skopi kontrolü ile 2 yaklaşım uygulanarak yapılır :

1. Faset eklem içi enjeksiyon: İlaç direkt olarak etkilenmiş, problemli faset eklemlerin içine yapılır.
2. Medial sinir enjeksiyonu: İlaç, problemli olan faset eklemlere ait sinirler bulunarak sinirlerin çevresine yapılır. Her bir faset ekleme ait 2 veya 3 sinir olduğu için 2 – 3 seviyeden yapılır. Girişim yapılacak olan medial sinirin yeri sinir stimulatörü kullanılarak bulunur. Medial sinirin yerini bulmak için öncelikle skopi ile girişim için uygun nokta saptanır. Stimulasyon iğnesi ile ciltten geçerek hedeflenen noktaya ulaşılır. Medial sinirin tam yeri sinir stimulatörü ile çok düşük düzeyde elektriksel uyaran vererek bel bölgesindeki kas hareketleri gözlenerek saptanır. Bel kısmında ufak kas hareketleri ve o bölgede hafif karıncalanma hissedilince medial sinire ulaşıldığı anlaşılır.Tedavi için hedeflenen sinire yönelik bir girişimdir.

Kimlere faset eklem steroid enjeksiyonu yapılabilir?

Faset eklem steroid enjeksiyonu, özellikle faset sendromu denen belin, arkaya, sağa, sola eğilmesi ve sağa, sola dönmesi ile bel ağrısı olan, ağrısı genelde belde, kalçalarda veya bacağın üst kısımlarında yoğunlaşan, herhangi bir ayağına kadar yayılmayan ve özellikle gece yatakta dönmekle artan bel ağrısı olan hastalara uygulanır.

Faset eklem steroid enjeksiyonunu kim yapar?

Faset eklem steroid enjeksiyonu , C-kollu skopi kontrolü altında faset ekem içi enjeksiyonu ve medial sinir enjeksiyonu girişimlerini uygulayıp , tüm tıbbi takibini yapabilecek yeterlilikte ağrı tedavi eğitimi almış olan anestezi uzmanları tarafından ameliyathane koşullarında tamamen steril ve aseptik koşullar altında gerçekleştirilir.

Faset eklem steroid enjeksiyonundan önce ne yapılmalı?

Girişim gününde başlayan veya daha öncesinden başlamış olan grip , sinüzit veya benzeri bir enfeksiyonunuz varsa yahut sebebi saptanmamış da olsa yüksek ateşiniz varsa girişimden önce mutlaka doktorunuza bildiriniz.
Aspirin^® , Coraspin^® gibi kan sulandırıcı ilaçlar ve gingko biloba içeren Tebokan^® , Bilokan^® türü ilaçlar 10 gün önceden kesilmeli.

Özel durumlarda kullanılan pıhtılaşma önleyici ilaçlar ( Coumadin^®, Plavix^®) da size bu ilaçları kullanmanızı öneren hekimle görüşüp hekim onayını almanızın ardından en az 1 hafta önceden kesilmeli.

Girişimin 5 saat öncesinden itibaren tamamen aç ve susuz kalmanız; herhangi bir katı-sıvı gıda, su ve çay almamış olmanız gerekmektedir. Eğer devamlı olarak kullanmanız gereken kalp, şeker veya tansiyon ilacı varsa doktorunuzla görüşerek ilaçları nasıl almanız gerektiğini sorunuz.

Girişim günü mevcut en son tarihli görüntüleme yöntemi ve filmleri ( MR – EMG – Tomografi ) beraberinizde getiriniz.

Mutlaka size eşlik edebilecek bir refakatçi ile geliniz , yalnız gelmeyiniz.

Faset eklem steroid enjeksiyonu nasıl yapılır?

Faset eklem steroid enjeksiyonunun amacı , ilacı ağrıya sebep olan eklem içine veya eklemden sorumlu olan sinirlerin çevresine ulaştırmaktır. Girişim tamamen steril ve aseptik olarak ameliyathanede ve ameliyat koşullarında , C-kollu skopi ile sürekli görüntüleme altında yapılır. Girişim sırasında genel anesteziye yani hastanın narkoz ile uyutulmasına gerek yoktur. Uygulama yaklaşık olarak 10 – 45 dk. sürer.

• 1.Aşama: Hastanın hazırlanması
  Girişim günübirlik bir uygulamadır yani hastaların çok büyük bir kısmının girişimden önce veya sonra hastanede yatmasına gerek olmaz. Hasta girişim saatinden 15 dakika önce gelerek girişim için hazırlanır.
  Hastanın günlük kıyafetleri çıkartılarak bir önlük giydirilir. Hasta ameliyathaneye alınır. Hasta , girişimin yapılacağı özel masanın üstüne yüzüstü yatırılır. Karın altına bel kavsini düzeltmek için ince bir yastık konulur.
  Anestezi uzmanı tarafından kan basıncı ve kan oksijen düzeyleri monitörler aracılığıyla devamlı takip edilir. Anestezi uzmanı tarafından hastaya sakinleştirici ve kaygı giderici ilaçlarla sakinleştirme – sedasyon yapılır. Girişim yapılacak bel-boyun bölgesi antiseptik bir solüsyon ile birkaç kez silinerek cilt mikroplardan arındırılarak temizlenir. Girişim bölgesi steril ameliyat örtüleri ile örtülür ve 2. aşamaya geçilir.

• 2.Aşama: Girişimin uygulanması
  Girişim yapılacak bölge ince bir iğne ile uyuşturulur. Bilgisayar destekli C-kollu skopi ile devamlı görüntüleme altında özel iğne ile ciltten enjeksiyon yapılması planlanan bölgeye girilir , iğne devamlı görüntüleme altında faset eklem bölgesine ilerletilir.
  Medial sinir enjeksiyonunun uygulandığı bazı durumlarda stimulatör kullanılarak hedeflenen sinire yakınlık , iğnenin ucundan verilen düşük elektrik akımını hastanın hissettiği düzeye göre ayarlanır. Bu sırada hasta belinde elektriklenme ve atma şeklinde bir hareket hissedebilir. İğnenin en uygun pozisyonu doğrulandıktan sonra ilacın enjeksiyonuna başlanır. Hasta bu sırada bel kısmında hafif bir dolgunluk ve baskı hissedebilir. Enjeksiyon bittikten sonra iğne çıkartılarak girişim sonlandırılır.

Faset steroid enjeksiyonu girişiminden sonra ne olur?

Hasta 1- 3 saat derlenme odasında istirahat ettirilir. Enjeksiyondan sonra belde ve bazen de bacakta ağrı ve geçici bir uyuşma olabilir. Girişimden sonra azalan veya geçen ağrı 4-6 saat içinde tekrar başlayabilir. Bu durum lokal anesteziğin etkisinin ortadan kalkmış olmasından kaynaklanır. Uzun etkili steroidin asıl etkisi 24-48 saat içinde tam istenilen düzeye gelir ve 12 – 24 saat içinde ağrı ortadan kalkmaya başlar.

Girişim günü istirahat önerilir. Sonraki 2 gün de beli ve boynu aşırı zorlayacak hareketlerden kaçınılmalıdır. Hasta kullanmakta ağrı kesicilere devam eder. 2 hafta sonra kontrole gelir.

Faset steroid enjeksiyonunda sonuçlar nasıldır?

Şikayetleri aylar içerisinde başlamış , erken dönemde müdahale edilen hastaların % 70 – 90’ ında olumlu cevap alınır ; mühim bir kısmında şikayetler tamamen ortadan kalkabilir. Hastanın gösterdiği cevaba göre girişim 2 hafta sonra tekrarlanabilir ama 1 ayda 2’ den fazla enjeksiyon önerilmez. Hastalarda 6 ay ile 2 yıl ve daha fazla bir süre iyilik hali sağlanabilir.

Girişim sonrası bel ve boynunu koruyan , egzersiz ve fizik tedavi hareketlerini yapan hastalarda çok daha tatmin edici ve uzun süreli sonuç alınır.

Kimlere faset eklem steroid enjeksiyonu yapılmaz?

Aşağıda tanımlanan hastalara girişim yapılmaz;

• Girişim döneminde aktif enfeksiyonu olan,
• Gebe olan veya olma ihtimali olan,
• Kanama bozukluğu olan,
• Girişim bölgesinde enfeksiyonu olan,
• 5Girişim yapılmasını kabul etmeyen hastalara girişim yapılmaz.

Faset steroid enjeksiyonunda riskler nelerdir?

• Faset eklem steroid enjeksiyonu yan etkileri çok çok az olan bir uygulamadır.
• Şeker hastalığı olan hastalarda 1-2 hafta şeker düzeninde bozulma gözlenebilir, ek ilaç gereksinimi nadiren de olsa gerekebilir.
• Kullanılan steroide bağlı olarak vücutta sıvı tutulması olabilir. İlk hafta mümkün olduğunca tuzsuz diyetle bu durumun önüne geçilebilinir.
• Tüm bunlar tıp kitaplarında ve literatürlerde yer alan bilgiler olmakla beraber girişimin güvenliği için gerekli tüm önlemler alınmakta ve tüm bu sayılan riskler minimuma indirilmektedir.