Ağrı kesiciler nelerdir?
Akut veya kronik ağrılı durumlarda ağrının kontrol altına alınması için kullanılan ilaçlardır. Ağrının tedavisi için kullanılan uluslar arası algoritmalarda ilk ağrı kontrol yöntemi olarak bulunurlar.
Opioid olmayanlar (Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar), opioidler ve yardımcı ağrı kesiciler olmak üzere üç ana grupta toplanırlar.
İdeal bir ağrı kesicide bulunması gereken özellikler nelerdir?
- Ağız yoluyla kullanıldığında etkili olabilmelidir
- Yeterli ağrı kesici etkiye sahip olmalıdır
- Tolerans ve bağımlılık yapmamalıdır
- Antidotu olmalıdır.
Doğru ağrı kesicinin seçiminde nelere dikkat edilir?
İlacın farmakolojik özelliklerine, ağrının şiddetine ve hastanın psikososyal özelliklerine dikkat edilmelidir.
Ağrı kesicilerin kullanım ilkeleri nelerdir?
- Ağrı kesicilerin dozu her hasta için ayrı düzenlenir.
- Düzenli aralıklarla ve ağrı başlamadan önce verilir.
- Öncelikle ağız yolundan verilmeleri tercih edilir.
- Ağrı kontrolü için düzenlenen uluslar arası algoritmalara uygun olarak verilmelidir.
Non opioid ağrı kesicilerin özellikleri nelerdir?
Non-opioid ağrı kesiciler olarak tanımlanabilen nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİ), kimyasal yapıları farklı olan heterojen bir grup ilacı ifade etmektedir. Farmakolojik etki çeşitliliği gösteren bu grup ilaçların antienflamatuar (enflamasyon önleyici) etkilerinin yanı sıra ağrı kesici, ateş düşürücü, pıhtılaşmayı engelleyici etkileri de gözlenebilmektedir.
En önemli yan etkileri böbrek ve sindirim sistemi üzerinedir.
Opioidlerden farklı olarak bağımlılık ve tolerans gelişimi gözlenmez. Ağrı kesici olarak kullanılırken ya tek başlarına veya opioidlerle kombine edilerek kullanılırlar.
Opioid ağrı kesicilerin özellikleri nelerdir?
- Morfin ve benzeri olan doğal, yarı yapay ve yapay ilaçlar olarak tanımlanabilir. Sıklıkla “narkotik analjezikler” olarak isimlendirilir.
- Opioidler sindirim yolundan kolayca emildikleri gibi, burun mukozası ve akciğerlerden de emilirler. Kas içi ve deri altı emilimleri de iyidir. Ancak morfin dahil opioidlerin çoğu ağız yolu ile alındıklarında karaciğer tarafından bir kısmı değişime uğratıldığı için daha az etki gösterirler.
- Ağrılı bireylerde ya da bağımlılarda kaygıyı, sıkıntıyı kaldırarak, hoş duygular oluştururken, normal bireylerde aksine huzursuzluk ve yorgunluğun hakim olduğu bir duruma neden olurlar.
- Uyuklama ve mental bulanıklığın sık görülmesine karşın, unutkanlık yok denecek kadar az sıklıktadır.
- Opioidler yaşlılarda daha sıklıkla uyku hali oluştursa da, uykudan uyanma kolaydır. Yapay opioidlerin uyuklama yan etkisi daha az görülür.
- Opioidler beyin sapındaki solunum merkezlerini doza bağımlı olarak inhibe edebilir.
- Opioidler öksürük refleksini baskılayabilirler.
Yardımcı ağrı kesicilerin özellikleri nelerdir?
Kendilerinin ağrı kesici özelliği olmamasına rağmen ağrı kesici ilaçlarla birlikte kullanıldıklarında bu ilaçların etkisini artıran özelliklere sahip ajanlardır.
Ağrının kaynağına, eşlik eden bulgulara ve hastanın özelliklerine göre seçilir. Birlikte kullanıldığı ağrı kesicilerin etkisini artırmanın yanı sıra etkin ağrı kesici dozunu azaltacağından olası yan etkileri de azaltmaktadır.
